Bezdzietni odpowiadają za większość PIT. Państwo żyje z ich podatków

Blisko 60 proc. wpływów z podatku dochodowego od osób fizycznych w Polsce pochodzi od osób, które nie mają na utrzymaniu dzieci poniżej 18. roku życia. Choć polityka podatkowa wspiera rodziny poprzez ulgi i wspólne rozliczenia, to właśnie bezdzietni – single i pary bez dzieci – są dziś głównym filarem systemu PIT, wynika z danych Ministerstwa Finansów.

fot. YuryKara / / Shutterstock

Zestawienie opracowane przez Ministerstwo Finansów przedstawia wysokość należnego podatku PIT dla poszczególnych grup podatników, uwzględniając liczbę dzieci oraz płeć podatnika. Dane dotyczące liczby dzieci i cech demograficznych zostały przypisane na podstawie rejestru PESEL – w odniesieniu do rodzin biologicznych oraz danych demograficznych osób fizycznych. Wynika z nich, że blisko 60 proc. wpływ z PIT uiszczają podatnicy nieposiadający dzieci na utrzymaniu. 

Interpelacja poselska nr 9265 / Ministerstwo Finansów

Jak podaje resort, liczba dzieci obejmuje te, które do 31 grudnia 2023 roku nie ukończyły 18. roku życia i zostały przypisane rodzicom na podstawie informacji o rodzicu. Dane odzwierciedlają roczne rozliczenia podatkowe, czyli uwzględniają zarówno wspólne opodatkowanie dochodów małżonków, jak i zwroty wynikające z ulgi na dzieci. W przypadku podatników rozliczających się wspólnie podatek należny został uśredniony na poziomie deklaracji - łączny podatek z deklaracji został podzielony na pół i przypisany każdemu z małżonków po równo. Ministerstwo uwzględniło w danych podatników rozliczających się według następujących form opodatkowania:

• na zasadach ogólnych z zastosowaniem skali podatkowej,
• według 19 proc. stawki podatku od dochodów z działalności gospodarczej (tzw. podatek liniowy – formularz PIT-36L),
• według 19 proc. stawki podatku od dochodów z odpłatnego zbycia papierów wartościowych (formularz PIT-38),
• w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych,
• w formie karty podatkowej.

Dane pochodzą z indywidualnych z zeznań podatkowych złożonych za 2023 rok, wynika z odpowiedzi na interpelację nr 9265 w sprawie ustalenia ile konkretnie wynoszą dochody budżetu państwa z podatku PIT w zależności od liczby dzieci. 

Połowa rodzin w Polsce funkcjonuje w modelu "2+1"

Jednocześnie dane przedstawione przez Ministerstwo Finansów warto zestawić ze strukturą polskich rodzin. Z Narodowego Spisu Powszechnego wynika, że w Polsce w 2021 roku mieszkało ponad 10,6 mln rodzin, z czego niemal 7,8 mln to rodziny z dziećmi. Ponad połowa (54,1 proc.) ze wszystkich rodzin posiadających dzieci to gospodarstwa domowe z jednym dzieckiem – tzw. model „2+1”. W ujęciu liczbowym oznacza to prawie 4,22 mln rodzin w tym układzie. W miastach ich udział był jeszcze wyższy i sięgnął 59,1 proc., podczas gdy na wsi – 47,2 proc. To wyraźnie pokazuje, że model jedno- lub dwudzieciowy jest nadal najbardziej powszechny, zwłaszcza w obszarach miejskich. 

Struktura rodzin w Polsce w 2021

Rodziny z dwójką dzieci stanowiły 35,2 proc. ogółu – to drugi najczęstszy model, z nieco większym udziałem na wsi (38,1 proc.) niż w miastach (33,1 proc.), wynika z danych GUS. Rodzin z trójką dzieci było 8,3 proc., a z czwórką i więcej – tylko 2,3 proc. Warto jednak zauważyć, że większe rodziny były częstsze na wsi – np. rodziny z trójką dzieci to 11,1 proc. wszystkich rodzin wiejskich, a z co najmniej czwórką dzieci – 3,5 proc. (w miastach tylko 1,5 proc.).

Zatem niższy wpływ podatku PIT z wielodzietnych gospodarstw domowych wynika przede wszystkim z dominującej w Polsce struktury rodzin – zdecydowaną większość stanowią bowiem rodziny z jednym lub dwójką dzieci. 

Źródło: